Slide thumbnail

Aldrei

Ardagán

Corexo

Gamás

Marrociños

O Sisto

A Susana

Vixoi

A Cañoteira

O Outeiro

MARROZOS

Superficie

 9.958 km2

e un perímetro de 16.21 km

Poboación

Segundo o INE en 2021

1079 habitantes

Distancia á Catedral

En coche: 13,4 kms – 26 minutos

Camiñando:  7,5 kms – 1 hora 37 minutos

Festas

Nosa Señora, San Roque e o Santísimo Sacramento (Agosto)

San Xosé e San Antón (Maio)

Situación

Santa María de Marrozos atópase a uns 13 km ao Sur da cidade. Limita ao Leste, Sur e Oeste cos Concellos de Boqueixón, Vedra e Teo respectivamente, mentres que ao Norte toca coas parroquias de Aríns e O Eixo.

En 1925 adhírese á demarcación do Concello de Santiago. Anteriormente formou parte do desaparecido Concello de Conjo xunto con Conxo, Laraño, Villestro, Figueiras, O Eixo e Aríns, conformando o coñecido como Xiro da Rocha.

Pertence ao Arciprestazgo de Xiro da Rocha e á diócese de Santiago.

Foi padroado do Real Hospital de Santiago.

Bañada polo rego de Marrozos, a parroquia ten unha altitude media duns 200 m e unha altitude con respecto ao nivel do mar duns 260 m, ao igual que o resto do municipio.

Marrozos ten unha extensión de 9.958 km2 e un perímetro de 16,21 km, este territorio divídese nas aldeas de Aldrei, Ardagán, Corexo, Gamás, Marrociños, O Sisto, A Susana, Vixoi, A Cañoteira e O Outeiro. O campo da festa ocupa 14.440 m2

A súa poboación, segundo os datos do INE do ano 2021, é de 1.079 habitantes, dos cales 565 son mulleres e 514 homes. A poboación está desigualmente distribuída entre as aldeas, concentrando no Sisto 204 veciños mentres que no Outeiro apenas son 26.

Está atravesado pola estrada N-525 que une Benavente con Santiago.

Distancias de Santa María de Marrozos á Catedral:

  • Coche: 13,4 km – 26 minutos
  • Camiñando: 7,5 km – 1 hora 37 minutos
  • Bicicleta: 8 km – 37 minutos

Hemeroteca

1924 El Eco de Santiago El dramaturgo D. Jesús San Luis , hizo un segundo envío al Sr. Seijo Rubio, de La Coruña, con varios efectos gallegos para la Exposición del traje regional que se celebrará en Madrid.
Entre estos efectos va una chaqueta de lana del país, que perteneció al ex alcalde de Conjo D. José Cepeda, de Marrozos.
1938 El Compostelano En el lugar de la Susana, parroquia de Marrozos, estuvo ayer con el sobrestante municipal la Comisión de Fomento, para ver el terreno en donde los vecinos de allí proyectan construir un lavadero. Fue aceptado el terreno.

Patrimonio e que ver

O patrimonio de Marrozos, protexido en gran parte e localizado polo PXOM (Plan Xeral de Ordenación Municipal), pódese distinguir polo seu carácter en monumentos eclesiásticos ou relixiosos e civís.

Entre os primeiros destaca o conxunto parroquial formado pola igrexa do patrón da parroquia, o próximo cruceiro  da igrexa e a casa reitoral.

A Igrexa de Santa María de Marrozos de estilo barroco clasicista compostelán, está rodeada pola parte antiga do cemiterio, coa parte máis nova na parte traseira. Todo elo atópase rodeado por un muro de pedra con valado metálico. A igrexa, de pranta de cruz latina, presenta ábsida inferior e tella a tres lados. Na fachada están incrustados nos laterais dous escudos, un dos cales (o da dereita) ten unha talla en pedra dun dragón ou serpe alada. A sancristía situada detrás do altar, conserva o antigo retablo orixinal do século XVIII no que se construíu, este foi restaurado en 1995 polo Consorcio de Santiago e a Consellería de Cultura da Xunta de Galicia. Conserva un campanario con dúas campás, unha da segunda metade do século XIX e outra, máis grande, dos anos oitenta.

Próximo á igrexa está o Cruceiro da Igrexa cedido pola Asociación Das Mulleres Rurais Da Nosa Señora de Marrozos en 1996. Nas zonas próximas hai máis cruceiros interesantes.

O chamado Cruceiro de Aldrei de tipo crucifixo e cun pequeno soporte. Ten pedestal e varal con votos que rematan nun capitel con cabezas de anxos e cruz de tipo leñoso e con tallas da Virxe e Cristo. Anteriormente estaba noutro lugar, pero como non permitía o paso de carros de vacas, foi trasladado.

Cruceiro de Corexo, tamén de tipo crucifixo pero máis estilizado. Levántase sobre tres chanzos con peaña e varal cuadrangular que evoluciona a octogonal. Na parte superior do varal hai un reloxo de sol de pedra. O capitel con motivos barrocos presenta unha talla na cruz de Cristo e a Virxe.

O Cruceiro na Ermida de Santa Lucía datado en 1798 é do tipo crucifixo. Forma parte do pequeno conxunto clerical coa Ermida de Santa Lucía construída en 1829.

A Ermida, de pranta rectangular, con sancristía engadida ao norte e cuberta a dúas augas, presenta unha fachada de granito de estilo clasicista, porta alintelada coroada con ventá circular e dobre campanario.

A cruz que coroa este conxunto presenta unha plataforma cadrada con tres chanzos e un pedestal cúbico de arestas superiores rebaixadas en chaflán con moldura. O varal, de forma estilizada, está construído en forma cadrada que evoluciona a octogonal. Coroase cun capitel de adornos vexetais e volutas e unha cruz de sección octogonal, con cartucho, e tallas da Paixón.

Os elementos patrimoniais que escapan ao ámbito máis relixioso adoitan estar compostos por elementos da vida cotiá como pontes e muíños, aínda que tamén destacan os de claro valor histórico como castros ou petróglifos.

Os túmulos da Agra da Revolta na zona de Susana datan da época celta ou romana. Trátase de sepulturas formadas por tres capas de pedras que cubrían unha lousa na que se atopaba unha pota de barro con cinzas.

Biblia E. Carré Aldao, Provincia da Coruña, en “Xeografía xeral do Reino de Galicia”. Barcelona, ​​s/f.

A pouca distancia da capela de Santa Lucía e da Vía da Prata atópase o Castro de Vixoi da Idade do Bronce. Posúe un recinto central circular rodeado de varias liñas de defensa e terrapléns que aproveitan a pendente natural das ladeiras do monte. A liña defensiva exterior norte ensánchase para dar lugar a unha pequena terraza que podería formar parte da zona residencial do castro. As dimensións do recinto principal son de 80 metros de diámetro, sendo as do complexo entre os 120 e os 185 m.

O Castro do Cotro, datado da Idade do Bronce, presenta un recinto central de forma oval delimitado por terrapléns de considerable pendente e cuxa altura alcanza os 12 metros. Os lados leste, sur e oeste están reforzados por parapetos mentres que na base do terraplén norte hai un pequeno descanso que mantén a pendente natural do monte. A zona sur presenta un buraco ben delimitado fronte ao castro, ao seu carón, no punto no que remata o buraco, apréciase unha porta cortada frontalmente no muro leste. No recinto, cunhas dimensións entre 105 e 129 metros, atopáronse fragmentos cerámicos nunha prospección de 1987.

Entre os muíños da zona, cabe destacar a presenza dos muíños de Outeiro e Corexo, situados á beira do rego de Marrozos ou Ballotes. O de Outerio está construído en cachotería e é do tipo salto. O de Corexo, á beira do mesmo regato, con xamba e lintel xeométrico, destaca por ter unha ponte ao seu carón.

Elementos patrimoniais catalogados

ENTIDAD,C,250 Lonxitude Latitude
Conxunto Parroquial de Santa María de Marrozos 42.8378 -8.4985
Igrexa Parroquial de Santa María de Marrozos (Ardagin) 42.8375 -8.4979
Cruceiro na Ermida de Santa Lucía (Marrozos) 42.8476 -8.4946
Cruceiro en Aldrei (Marrozos) 42.8365 -8.5053
Cruceiro en Corexo (Marrozos) 42.8325 -8.5166
Ponte de acceso ó Muiño de Cavia en Corexo (Marrozos) 42.8311 -8.5150
Casa en Corexo (Marrozos) 42.8323 -8.5166
Finca en Marrociños (Marrozos) 42.8440 -8.5032
Casa Rectoral de Marrozos (Ardagín) 42.8377 -8.4981
Estación de A Susana (Marrozos) 42.8296 -8.4861
Casa e finca en Aldrei (Marrozos) 42.8368 -8.5050
Casa en Corexo (Marrozos) 42.8324 -8.5156
Conxunto casas en Marrociños (Marrozos) 42.8462 -8.5024
Muíño en Outeiro (Marrozos) 42.8306 -8.5149
Muíño no Corexo (Marrozos) 42.8310 -8.5149
Muíño no Eixo de Abaixo 42.8468 -8.5146
Calzada Romana da Susana (Ruta da Prata) 42.8252 -8.4889
Castro do Croto (A Susana) 42.8281 -8.4994
Castro do Coto (Vixoi) 42.8455 -8.5126

Sabías que…?

Polos montes da aldea da Susana cruzaba a IV vía militar romana de Bracara a Asturicam.

Unha das campás da igrexa parroquial de Marrozos era demasiado grande para o burato do campanario, o que obrigou a encaixala dun xeito pouco ortodoxo rebaixando a pedra do propio campanario.

Hai dúas lendas sobre o escudo cun dragón na fachada da igrexa. Unha versión di que na zona próxima do Pico Sacro había un dragón que aterrorizaba á poboación e que foi vencido polo Apóstolo, ou algún dos seus discípulos, e morreu onde hoxe se atopa a igrexa. O outro que o templo está construído sobre a tumba dun dragón.

Asociacións

Asociación de veciños “Francisco García Beiro”

(Lugar Ardagán de arriba, 7 – Marrozos 15893)